Vrijwilligerswerk, ziekenhuisbezoekjes en jungle trekkingen!

Laos het land van de duizenden olifanten, miljoenen bombardementen (meer dan in WO2 op Duitsland en Japan samen is gegooid) maar voornamelijk het land van de mooie natuur en velen bergen. Naast dat het supermooi is om door de bergen te rijden betekent het ook dat het super beroerde ritten oplevert om per bus door Laos te rijden.

Bij het Vietnamese grensplaatsje namen we een lokaal busje die ons naar Luang Namtha zou brengen. We begonnen de reis met maar zo'n 8 passagiers (allemaal locals op ons na). Maar na een aantal maanden reizen in Azie waren we er al snel van overtuigd dat het niet bij die 8 passagiers zou blijven. En nee hoor, voordat we de grens over gingen zijn we in zo'n beetje elk dorpje gestopt om spullen op te halen. Uiteindelijk zaten we klem tussen alle dozen en tassen en hebben we zelfs meegeholpen met het tillen van een motorbike op het dak. En ja hoor toen was het tijd voor onze zoveelste grensovergang wat toch altijd weer enig gedoe oplevert. Opzich verliep het allemaal vrij soepel en besloten we ons niet druk te maken en gewoon netjes voor alles te betalen. Maar deze grensovergang sloeg toch wel alle voorgaande grensovergangen qua 'fee'. We zullen het rijtje even opsommen:

Loket 1: pasfoto fee. Normaal kost dit 1 dollar en aangezien dit onze laatste grensovergang was waar we een pasfoto nodig hadden nadat onze verzameling op was, vonden we het niet de moeite waard om speciaal nog nieuwe te laten maken. Maar nee hoor hier vragen ze gewoon 5 dollar per persoon. Duur grapje..
Loket 2: service fee en weekend fee (gelukkig was het geen weekend maar toch)
Loket 3: border fee en tourist fee (oke oke gewoon maar betalen..)
Loket 4: stamp fee graag (ik bedoel dat paspoort van jullie heeft nog wel een stempeltje nodig).
En tot slot, moesten we nog even langs de health check (+fee uiteraard), want tsja je zou maar met koorts (en ebola) de grens over komen.

6 fees, enige frustratie en een ongeduldig busje locals later (die uiteraard geen enkele fee hoeven te betalen) konden we beginnen aan de tocht vol met bochten. Probleem was dat de chauffeur een beetje haast had en dus al die bochten met flink wat gas en gerem nam, oftewel de minivan zat vol met misselijke mensen. Om de reis nog even net iets comfortabeler te maken waren we 1 keer net ontstapt aan een heftig ongeluk. Gelukkig week onze chauffeur goed uit de berm in zodat we rakelings de tegenligger op volle snelheid misten. Ja tegenliggers halen elkaar gewoon in bochten in op volle snelheid. Oftewel we zagen een inhaler recht op ons afkomen. Zelfs de chauffeur moest van de schrik bekomen en zette het busje even langs de weg. Maar goed we zijn er nog steeds he! Wel snappen we nu de verkeersborden die je verplichten om te toeteren voor je de bocht doorgaat. Dit heeft duidelijk niet geholpen voor de vrachtwagen die we op zijn zij tegen kwamen in de berm en waarbij zijn tientallen pakketjes het ravijn in rolden. Ach na 12 helse uren zijn we eindelijk in Luang Namtha aangekomen. Een dorpje dat bestaat uit 1 grote straat met daaran alle restaurants en travel agencies. Geen spectaculair toeristisch dorpje, maar wel gemoedelijk en mooi, waar we ons prima 2 weken zouden vermaken.

Waar zullen we eens gaan werken?
De dag voor aankomst hadden we nog even een mailtje gestuurd naar the jungle eco-guide, de organisatie waarvoor we vrijwilligerswerk zouden doen, dat we 2 dagen eerder zouden arriveren. Maarja in de bus hadden we geen wifi, dus eenmaal in Luang Namtha eerst maar een restaurant opgezocht om lekker te eten en onze mail te checken. Geen reactie.. ach geen probleem het was ook wel korte termijn! Dus hotelletje gepakt en de volgende dag op zoek gegaan naar de travel agency, snel gevonden maar er was geen enkel leven in de brouwerij. Zo ook de volgende 2 dagen, waarbij zowel de office dicht was, de telefoon niet werd opgenomen en er niet op onze mail werd gereageerd. Precies op het moment dat we weinig vertrouwen meer hadden in ons geplande vrijwilligerswerk kregen we een mailtje van een andere organisatie, die na 2 weken ineens had bedacht om op onze mail te reageren.
Of we ze met de website konden helpen en Engels les aan het personeel konden geven, leek ons super leuk! Als we de volgende dag smiddags nog steeds niks van the jungle eco-guide hadden gehoord zouden we met hen gaan praten. Intussen raakten we nog aan de praat met een Nederlands stel die een andere travel agency runde die ook nog eens voorstelden of we hun manager posities over wilden nemen. Maar een half jaar leek ons toch wel iets te veel van het goede. Genoeg keus dachten we zo! Precies op het moment dat we de jungle eco-guide services hadden opgegeven en met die andere organisatie in gesprek gingen zagen we het kantoor opengaan. Ojee wat nu? Uiteindelijk toch bij onze eerste keus gebleven gezien het feit dat we daar gratis accommodatie en eten zouden krijgen en meer in contact zouden zijn met locals.
Na de kennismaking met de eigenaresse meteen de tassen uit het hotel gepakt en werden we naar het guesthouse gebracht. Superchill guesthouse! Wel rommelig maar verder heel veel ruimte, jeu de boules baan, een rivier op loopafstand, een leuke omgeving en sfeer en we konden alles pakken wat we wilden uit de voorraadkast zodat we zelf konden koken (behalve kool, rijst en bananen was er overigens weinig voorraad). Vooral het zelf koken was in het begin een geschenk. Gebakken aardappeltjes, veel kip en komkommer met azijn en peper.. top! Zelfs de locals waren onder de indruk. Aardappels bakken? Die kan je toch alleen maar koken.. en waar is de rijst?

Markt ervaringen
Maarja om zelf te kunnen koken heb je natuurlijk wel boodschappen nodig. En ja dat was nog wel een uitdaging! Hier loop je helaas niet zo de supermarkt in waar je met een pak wereldgerechten, voorverpakte kipfilet en wat groenten weer de winkel uit loopt. Nee hier ga je naar de markt! Voor groenten en fruit is het een walhalla, maar vlees.. tsja. We zijn spontaan zo'n beetje vegetarisch geworden. Bij de vlees afdeling liggen allemaal lappen vlees waarvan je eigenlijk geen idee hebt hoe je het klaarmaakt. Verder kom je er ook wat koeienstaarten tegen, benen incl hoeven van buffels/koeien, varkensneuzen en zelfs koeien en varkens gezichten. En ja dat laatste zag er echt uit alsof je een masker kocht, alleen was dit toch wel heel echt. Helaas hadden we op dat moment geen camera bij ons maar voor de rest hebben we wel bewijs. En nee stukjes kipfilet lagen er helaas niet op de toonbank, dat was gewoon een levende kip uit een hok uitkiezen en zelf klaarmaken.

Ja en dan kom je bij de visafdeling. Oftewel bakken met water waar honderden vissen in zwemmen. Ook daar wisten we niet zo goed wat we met een levende vis aan moesten dus die hebben we ook maar achterwege gelaten. De enige dode vis die je kon kopen was een minihaai, maar geef ons toch maar wat voorgesneden vis uit de supermarkt. Wat wij dan wel twee weken hebben gegeten? Ingevroren kippenvleugeltjes (het enige vlees dat er 'westers' uitzag), gebakken aardappels en een poging tot zelfgemaakt fried rice (de fried rice van die Aziaten smaakt alleen toch echt lekkerder!). Interessante ervaringen dus.

Het werk op de office
Uiteraard kan je pas goed effectief aan het werk als je goed bent ingelicht. Geen probleem daar zou de eigenaar Phong voor zorgen de volgende ochtend. Onze werkdagen zijn van 13 uur tot 20 uur en de eerste dag begonnen we een uur eerder om de werkzaamheden te bespreken. Eenmaal op de office aangekomen bleek dat Phong op trekking was en bij de Thaise grens verbleef, maar hij zou er de volgende ochtend zijn.. nou niet dus.. wachten is ook niet echt iets voor ons dus toch maar begonnen met het verkopen van trekkings / informeren van toeristen over de trekkings. Nog een heel karwei om trekkingen te verkopen die je zelf nog nooit hebt gedaan en waarbij we alle benodigde informatie in een boekje hadden gevonden die de toeristen ook zelf doorlezen. Oftewel we hadden evenveel informatievoorziening als de toeristen. Wat het karwei nog een stuk lastiger maakte was dat er teveel en te onduidelijke trekkingen waren. Hoe moeten toeristen een keuze maken uit enkele lange vaag samenhangende verhalen? Kansloos! Missie: orde scheppen. Meteen een schema gemaakt met de vragen: Hoeveel dagen wil je trekken? Wil je in de jungle of in een dorpje slapen of een combinatie? Wil je je eigen slaaphut bouwen of niet? De toeristen kwamen na het beantwoorden van de vragen precies op de goede trekking uit. Voor het grootste gemak hadden we alle kano tochten eruit gegooid aangezien er zodanig laag water was dat het echt niet te doen was. Eindresultaat: 6 duidelijke trekkingen. Missie geslaagd! Op de 2e werkdag werden we eindelijk geinformeerd door Phong. De bedoeling was om trekkingen te verkopen en daarnaast de website aan te passen en andere marketingactiviteiten op te pakken. In de praktijk kwam dit neer op dat Phong twee weken op zoek is geweest naar de wachtwoorden van de website en dat we zelf maar aan de slag moesten gaan met de marketing zonder brochures etc. aangeleverd te krijgen.
Dus wat hebben we nou eigenlijk in de twee weken uitgevoerd? We hebben wat website teksten geschreven, wat brochures ontworpen maar bovenal hebben we ervoor gezorgd dat er twee weken lang westerlingen het kantoor bemanden om de tourorganisatie operationeel actief te houden. En dat is iets heel bijzonders voor ze. We kregen namelijk te horen dat ze een maand lang voor onze komst gesloten waren. En daarvoor was er een of andere Braziliaan 6 maanden aan het werk. Al ging ook het gerucht dat die Braziliaan maar 3 maanden zou blijven en dat de managers 'per ongeluk' z'n paspoort verloren waren waardoor die langer moest blijven (toen hebben we die van ons maar extra goed opgeborgen). Ook was er een gedoe met de betaling van gidsen, waardoor sommige van hun gidsen er vandoor zijn gegaan. Ja jullie denken vast hoe komen jullie aan al die roddels, nou we hebben erg snel connecties in het dorpje opgedaan waardoor we bijna iedereen kenden. We konden niet meer ongezien uit eten gaan en toen we de bus naar het volgende stadje Luang Prabang namen zat de hele bus vol met toeristen die wij een tour hebben proberen te verkopen. Erg grappig!
Verder waren er veel locals die bij andere travel agencies werkten die met ons hun Engels kwamen oefenen. Eentje wilde zelfs van ons leren hoe je nou het beste een tour kunt verkopen. Heel sneu, hij was al jarenlang een gids maar begon nu chronisch last van z'n rug te krijgen, en ja dan worden die trekkingen wel lastig natuurlijk. Dus z'n baas had gezegd dat hij dan maar op de office moest gaan werken. Maar elke keer als hij op de office zat werd er geen enkele tour verkocht. Hij snapte er helemaal niks van. Dus wij hebben een rollenspel met hem gedaan waarbij hij de toerist was en wij de verkopers en vervolgens draaiden we de rollen om. Toen hij z'n verkoopskills inzette begrepen we al snel waarom hij geen tours wist te verkopen: "you have to buy a tour. If I don't sell, I have no money and no food". We hebben m even voorzichtig uitgelegd dat dat toch niet de truc is om toeristen over te halen. Hopelijk heeft ie wat aan onze tips! Toch wel grappig dat zulke dingen voor ons zo normaal en 'makkelijk' zijn en voor zo'n Laotiaan super moeilijk.

Ziekenhuisbezoekjes
Na een aantal dagen op de office door te hebben gebracht vonden we het tijd om het wat sfeervoller te maken en wat meubels te verplaatsen. Nou dat hadden we geweten.. we begonnen met het tillen van een super zware eiken tafel waarbij het bovenstel blijkbaar los zat van het onderstel. Aangezien we al begonnen waren met lopen struikelde Carleen over het onderstel waardoor ze het blad niet meer kon houden en deze vol op Vincent's teen kwam. Gelijk gutste het bloed uit Vincents teen waardoor we wisten dat het niet helemaal goed kon zijn. Carleen gelijk de manager gebeld en bedacht dat we naar het ziekenhuis moesten. Vincent had met zijn van pijn vertrokken gezicht een beter idee; 'nee ik hoef niet naar het ziekenhuis, haal ons EHBO setje maar even'. Na enige discussie heeft Carleen hem dan toch kunnen overhalen. De manager had inmiddels weer iemand geregeld die hem wel naar het ziekenhuis kon brengen, achter op de brommer.. want ja zo gaat dat hier! Eenmaal aangekomen bij het ziekenhuis wel gelijk een goed gevoel. Een man sprak Engels en begeleidde Vincent gelijk naar een kamer. Gelukkig geen verbrijzelde of gebroken teen, maar wel de volledige nagel eraf en een flinke blauwe/gekneusde teen. Toen de man vervolgens met een injectie aan kwam zetten kwam Vincent in opstand 'wat is dit voor spuit?!'. Artsen weer terug om de enige Engelssprekende man in het ziekenhuis te halen zodat hij kon vertalen. Toen Vincent hoorde dat het voor de verdoving was, was hij snel overgehaald. Na afloop hoefde je alleen nog naar de apotheek voor antibiotica en om alle benodigdheden die net bij het consult zijn gebruikt terug te kopen en die geef je vervolgens weer aan de arts. Super grappig! En als je dan maar 3 euro hoeft af te rekenen is het nog leuker.. Heel benieuwd wat hun uurloon dan is! Ow ja het grote voordeel van dit alles was dat er heel wat medicijnen geslikt moesten worden. Vincent kreeg namelijk nog geen paracetamol doorgeslikt en nu had hij grote capsules die hij heel moest doorslikken. Over de eerste deed hij welgeteld een half uur om het door te slikken waardoor de capsule allang kapot was. Maar na veel oefenen kan hij het eindelijk in een keer doorslikken. Je had zijn gezicht moeten zien, zo blij en trots als een kind!

Aangezien we deze dag ook een trekking hadden verkocht, mochten we de volgende dag gratis mee met de trekking. Alleen is er een verschil tussen mogen en kunnen, oftewel onze wegen werden gescheiden na maanden als een onafscheidelijk team geopereerd te hebben. Carleen ging op trekking en Vincent bleef thuis. Allereerst de dagen van Vincent. De volgende dag gewoon aan het werk gegaan met een inmiddels rood geworden verband. Niks aan de hand, zelfs het fietsen ging goed! De tweede dag verliep anders. Plan was om in de ochtend naar het ziekenhuis te gaan om het rode verband te verwisselen voor wat wit verband. Na met koude rillingen onder een warme douche te hebben gestaan, een poging te hebben gedaan om 10 meter naar de fiets te lopen en een half uur lang op het trapje te hebben gezeten, kon je wel concluderen dat ik koorts had, oftewel terug naar bed. Je verveelt je trouwens dan echt dood op een kamer met geen internet (en zonder gezelschap van een heel leuk vriendinnetje..). Gelukkig kwam Carleen al om 4 uur geschrokken terug van haar trekking. Wat is er met jou aan de hand? Tsja koorts en een open wond in een land als dit is geen goede combinatie. Dus de volgende ochtend meteen weer naar het ziekenhuis en gelukkig was de koorts al iets gezakt, maar het betekende niet dat ik aan de extra dosis medicatie ontkwam. Maar na elke dag zelf verbinden en nu inmiddels 2 weken later is er geen bloed meer, ook geen nagel en ook is het niet mogelijk om schoenen te dragen, maar ik kan in ieder geval weer douchen.

Wildlife Jungle Camp
Carleen verveelde zich die twee dagen iets minder. Want.. ik mocht mee op trekking, superleuk! Wel een beetje jammer dat die mensen ook gelijk de zwaarst mogelijke trekking hadden geboekt maar ach moet lukken! Helaas was dit ook gelijk reden voor enige frustratie. We begonnen met een groep van twee Duitsers en 4 Fransen. Maar tijdens het eerste stuk bleek al dat een van de Duitsers niet zo goed kon lopen (hij had een pin in zn rug waar hij nu heel erg last van had). Na een praatje met hen aangeknoopt te hebben bleek dat hij dit bij onze manager al had aangegeven en hij vroeg welke trekking ze hem zou aanraden. En wat doet ze, ze raad de zwaarste trekking aan waarbij je in een zelfgemaakte tent op de grond moet slapen!! Iets wat ik binnen 2 dagen had geleerd weet zij na 7 jaar nog niet goed te verkopen, bizar.. en dat terwijl we gewoon veel makkelijkere trekkingen hadden waar ze evenveel geld mee zou verdienen. Daarnaast zouden de Duitsers de volgende dag alweer vroeg terug moeten om hun vlucht te halen, maar dat was ze de 4 Fransen vergeten te vertellen. Customer service blijkt in dit soort landen toch lastig. Maar goed uiteindelijk bleek het toch te zwaar voor de jongen die last had van zn rug waardoor ze na een uur omgekeerd zijn met 1 van de gidsen. En maar goed ook, de dag bleek te bestaan uit 6 uur wandelen waarvan 4uur steil bergop! Daarbij had de gids ook nog haast waardoor we in een noodtempo door de dichte jungle moesten (hard)lopen. Ik denk dat als ik zelf zou wandelen door een vlak gebied ik nog niet zo hard zou lopen als nu door de dichte jungle en bergop . Af en toe half struikelend over boomwortels en wegglijdend richting ravijn probeerde ik ze bij te houden. De 4 Fransen bleken aardig getrainde trekkers te zijn dus die konden het tempo wel bijhouden, maar ik met m'n zwakke knieeen en enkels had er toch wel een beetje moeite mee. Maar ik heb het volgehouden hoor! tussendoor leerden we nog wat over medicijnplanten (soort arniflor), werden er hele muziekinstrumenten uit bamboe gesneden en dronken we natuurlijk water uit bamboestokken. Ook zagen we tussendoor wat jagershutjes en werd ons verteld vooral op het pad te blijven omdat er nog veel onontplofte bommen liggen in de jungle van de bombardementen door de Amerikanen.

Eenmaal aangekomen bij het kamp begreep ik de haast van de gids wel. Het was al 5 uur waardoor het bijna zonsondergang was en we onze eigen tent nog moesten bouwen. Uitgeteld gingen we weer terug de jungle in om enorme bananen bladeren te verzamelen die we over een houten constructie (gevonden takken en bamboestokken) konden leggen als soort van tent. Zelfs de touwtjes waarmee de takken en bamboestokken aan elkaar waren geknoopt, waren gemaakt van bamboe. Ook ons matras bestond uit bananenbladeren. Nadat we de tent hadden gebouwd konden we douchen bij een klein watervalletje en begonnen we aan het koken; een vuurtje maken, daarna bamboestokken vullen met water en in het vuur laten koken. Vervolgens de ingredienten erin. Een bamboestok met rijst en twee bamboestokken met soep, groenten en vlees. Intussen werd het servies gemaakt, uit bamboe werden bekers en lepels gesneden en werden een soort schalen gemaakt waaruit we konden eten. Bananenbladeren op de grond, een prop sticky rice voor je neus en we konden aan tafel! Heel gaaf om zo eens letterlijk in de natuur te leven. Oja, zelfs de groenten en kruiden hadden we onderweg in de jungle geplukt waardoor alleen de rijst en het vlees van te voren was gekocht, puur natuur dus! De avond afgesloten met Lao Lao whisky (hele sterke whisky gewonnen uit rijst) bij het kampvuur. Hoewel de dagen hier heel warm zijn, zijn de avonden en nachten superkoud (onder de 10graden). Met een dikke trui en broek gingen we dan ook in onze slaapzak op de bananenbladeren liggen. Helaas kon ik niet van de kou slapen (de jungle geluiden en de krioelende insecten hielpen ook niet echt mee) maar verder zeker weer een mooie ervaring.

De volgende dag was de trekking vooral bergaf, liepen we veel langzamer en was het lopen maar zo'n 4uur, stuk beter! Al met al een prachtige omgeving, waarbij we op het eind nog een rivier moesten oversteken. Het water kwam maar tot kniehoogte waardoor je gewoon naar de overkant kon lopen. De dag afgesloten in een klein dorpje waar je kon zien hoe de lokale bevolking leeft. Ook vertelde onze gids nog wat interessante feiten:

- Maar 60% van de geboortes blijkt te slagen, de rest van de baby's overlijden. Ze vieren daarom hun verjaardagen niet, omdat het eerder iets pijnlijks is dan iets om te vieren.
- De buffalo is van enorme waarde, elk gezin heeft er een. Zodra een jongen gaat trouwen, is dat dan ook de bruidsschat. Mannen moeten altijd het huwelijksfeest betalen.
- De eerste zoon van een gezin moet tot het einde van het leven van de ouders bij hen in wonen en voor hun zorgen. Geen zoon? Gewoon doorgaan tot je wel een jongen krijgt!
- Toen de eerste toeristen hun dorpjes kwamen bezoeken vonden ze dat helemaal niks (ze zagen dat als een inval van de Amerikanen) en begonnen dan ook met stenen en pannen te gooien.
- Veel mensen verzamelen onontplofte bommen uit de jungle om wapens en munitie van te maken. Het blijkt erg veel geld op te leveren maar is uiteraard ook een erg gevaarlijke business waar veel mensen dood aan gaan.
- De mensen leven in armoede en leven van het jagen en het verbouwen van rijst. Nu het toerisme op gang is gekomen, krijgen ze gelukkig ook wat geld van de tours.
- Door het jagen is er nauwelijks meer wild in de jungle. Ook al is het een beschermd gebied, de overheid kan het jagen niet verbieden omdat deze mensen anders niet kunnen overleven.

Naast deze weetjes van de gids hebben we natuurlijk ook weer wat algemene weetjes die we graag met jullie willen delen!

Weetjes:
- Ze hebben hier in Laos heerlijk bier; Beer Lao, en wel flessen van 640 ml!
- Locals douchen hier in de rivier. Opzich waren we dat al aardig gewend maar toch gek om elke keer weer te zien. Met kleren en al en het hele gezin bij elkaar staan ze hun haren te wassen.
- Babys hebben geen box nodig, een kartonnen doos werkt hier prima.
- Het lekkernij voor locals is buffaloskin (ja echt een staafje bestaande uit de huid van een buffel). Ze eten dat liever dat een stukje gebakken vlees. Onder het mom van je moet alles een keer geprobeerd hebben, ook maar een hapje genomen, maar het smaakt echt afschuwelijk!
- Het guesthouse waar we sliepen was een grote beestenboel. Er werd alleen niet zo goed voor ze gezorgd. De kippen aten piepschuim en de hond was ook uitgehongerd. Af en toe zetten wij een bakje rijst neer of restjes en dan aten ze dat gulzig op. Hopen dat ze het zonder ons overleven!
- Noy, onze vrouwelijke manager was hoogzwanger (over 1 maand uitgerekend) maar altijd in de weer. Ze runde het guesthouse (wat redelijk vergaande glorie is), runde de office en was bezig met een grote opruiming en verbouwing van het guesthouse. Phong, haar man, was nooit ergens te bekennen.
- Noy was zwanger van haar 4e kind. De eerste drie zijn meiden dus moest ze wel doorgaan tot er een jongen kwam. "Phong wants a boy, luckily it's a boy now". Haar eerste dochter woont overigens bij de familie van Phong, 6 uur verderop en haar tweede dochter bij haar familie, 5uur verderop. Rare cultuur!
- Aangezien Noy bij haar geboortes altijd zoveel bezoek krijgt (en er te weinig ruimte voor is) is er nu een mannetje bezig om een extra kamertje aan te bouwen waar het bezoek nu kan zitten. Gelukkig was ze nog niet druk genoeg..